Skąd idea stroju?
Jak wyjaśnia Wojciech Lis, jeden z braci kontuszowych, a na co dzień pracownik Pracowni Naukowej Muzeum Środy Muzeum Ziemi Średzkiej "Dwór w Koszutach", pomysł na wykorzystanie kontusza jako stroju oficjalnego bractwa pojawił się już na samym początku istnienia organizacji, kiedy zastanawiano się nad formą i sposobem wyróżnienia się spośród dziesiątek bractw kurkowych w całej Polsce. A takich, które wybrały kontusz jako swoje „umundurowanie", jest niewiele - są to m.in. bractwa w Radomiu, Starogardzie Gdańskim, Ostrzeszowie czy Krakowie.
W przeciwieństwie do mundurów większości bractw, opierających się na XIX-wiecznym wzorze pruskim w odcieniach zieleni lub „feldgrau", kontusz wprost odnosi się do stroju szlacheckiego, który kształtował się od początku XVII wieku, a mocą konstytucji sejmowych z 1776 roku został oficjalnie uznany jako narodowy strój polski, kiedy to ustalono jednolity strój z jednocześnie wyodrębnioną kolorystyką dla poszczególnych województw i ziem Rzeczypospolitej. Początkowo zarezerwowany dla szlachty ubiór stopniowo zaczęło przyjmować mieszczaństwo, a w wyjątkowych przypadkach nawet najbogatsi chłopi, co szczególnie nasiliło się w okresie Sejmu Czteroletniego.
Trudne czasy zaborów sprawiły, że strój ten stał się jednym z elementów utrzymania tożsamości narodowej i odrębności kulturowej, przez co dopiero w latach 60. XIX wieku władze austriackie zezwoliły mieszkańcom Krakowa i Lwowa na występowanie w stroju narodowym podczas oficjalnych okazji i uroczystości. Wśród przedstawicieli najbogatszej szlachty i arystokracji ubiór ten był w użytku odświętnym jeszcze w dwudziestoleciu międzywojennym.

Szlachta wróciła do Środy
Szlachta przez prawie cztery wieki stanowiła istotny element w dziejach Środy poprzez odbywające się tu sejmiki. Po niemalże 230 latach powraca ona, jednak już w nowej formie, ponieważ członkowie bractwa nie są potomkami rodzin szlacheckich czy arystokratycznych. Można wśród nich spotkać przedstawicieli różnych zawodów, profesji, wykształcenia, wieku itp. Bractwo, zgodnie ze swoją nazwą, nie ogranicza się wyłącznie do miasta, lecz obejmuje całą okolicę, odwołując się do tradycji chorągwi poszczególnych ziem, stawających w pospolitym ruszeniu. Dzisiaj spotkania bractwa mają zupełnie inny charakter i stanowią okazję do wspólnej integracji oraz aktywnego spędzania wolnego czasu - wyjaśnia Wojciech Lis.

Dalsze plany bractwa
Na chwilę obecną kontusze posiada sześciu braci, którzy po raz pierwszy pokazali się w nich publicznie podczas uroczystego wprowadzenia Kopii Obrazu Jasnogórskiego do kolegiaty. W ciągu najbliższych dwóch miesięcy pracownia krawiecka w Będzinie, w której zamawiane są stroje, ma wykonać komplety ubrań dla kolejnych ośmiu osób, a następne kontusze będą zamawiane w dalszych turach.
Członkowie bractwa będą występować w tych strojach podczas najważniejszych imprez brackich, a także ważnych świąt państwowych i kościelnych, oddając w ten sposób ducha tradycji sejmików średzkich, wartości patriotycznych i religijnych oraz nadając wyjątkowego charakteru uroczystościom.
Kontuszowe Bractwo Kurkowe Ziemi Średzkiej zaprasza wszystkich chętnych - mężczyzn, kobiety i młodzież - do wstąpienia w swoje szeregi. Bractwo jest otwarte na wszystkich, którzy chcą w miłej atmosferze spędzać swój wolny czas, a także, w myśl zasady, „ćwiczyć oko i dłonie w ojczyzny obronie".
(r)
Bracia w kontuszach podczas uroczystości w Środzie