„Zabytek Zadbany" to ogólnopolski konkurs, którego celem jest promocja opieki nad zabytkami poprzez propagowanie najlepszych wzorów konserwacji, utrzymania i zagospodarowania zabytków. Ogólnopolski konkurs Generalnego Konserwatora Zabytków „Zabytek Zadbany" wyróżnia właścicieli i zarządców, którzy wzorowo wywiązują się z obowiązku opieki nad zabytkami. Ma na celu promocję właściwych postaw i upowszechnienie najlepszych wzorów konserwacji obiektów zabytkowych, właściwego ich użytkowania i zagospodarowania. Konkurs po raz pierwszy został zorganizowany w 1975 roku, a od 2011 r. jest prowadzony przez Narodowy Instytut Dziedzictwa.

Procedurę formalną, czyli pierwszy etap konkursu w tym roku przeszły 63 obiekty z 16 województw. W dalszej części konkursu nastąpi ocena merytoryczna zgłoszonych do konkursu prac konserwatorskich, rewaloryzacyjnych i adaptacyjnych. Zabytki zgłaszane są w sześciu kategoriach: utrwalenie wartości zabytkowej obiektu, rewaloryzacja przestrzeni kulturowej i krajobrazu (w tym założenia dworskie i pałacowe), adaptacja obiektów zabytkowych, architektura i budownictwo drewniane, zabytki techniki (w tym budownictwo przemysłowe i inżynieryjne) oraz kategoria specjalna - właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem.

W tym roku do konkursu zakwalifikowało się tylko pięć obiektów z województwa wielkopolskiego. Są to: domek gotycki, tzw. cukiernia w Opatówku, zespół pałacowo-parkowy w Rakoniewicach oraz trzy kościoły parafialne - św. Stanisława Biskupa w Sokolnikach, św. Marcina Biskupa w Starej Wiśniewce oraz św. Jana Chrzciciela w Murzynowie Kościelnym. Co ciekawe, dwa pozostałe kościoły zgłoszone są w kategorii „architektura i budownictwo drewniane", a kościół w Murzynowie Kościelnym - w kategorii specjalnej - „właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem".

Warto dodać, że w gronie 63 zgłoszonych w tym roku zabytków jest 19 kościołów i dwa zespoły klasztorne.

W kategorii specjalnej zgłoszonych zostało w sumie osiem obiektów. Poza kościołem z Murzynowa Kościelnego są to: zespół pałacowo-parkowy w Lubostroniu, kościół ewangelicko-augsburski w Piotrkowie Trybunalskim, zespół klasztorny w Czerwińsku, zespół zamkowy w Łańcucie oraz kościoły św. Michała Archanioła w Kańczudze, parafialny św. Rocha w Mroczkowie oraz św. Jakuba Apostoła w Mieronicach.

W 2020 r. w konkursie wzięły udział 63 zabytki z całej Polski. Jury wskazało 6 laureatów i 11 wyróżnionych w pięciu kategoriach. Wśród wyróżnionych był tylko jeden obiekt z Wielkopolski. W kategorii „architektura i budownictwo drewniane" wyróżnienie otrzymał kościół parafialny św. Marcina Biskupa w Starej Wiśniewce.

Przed rokiem w kategorii specjalnej - „właściwe użytkowanie i stała opieka nad zabytkiem" laureatami były dwa zabytki - zamek - siedziba Muzeum Zamkowego w Pszczynie oraz siedziba Muzeum Warszawy, czyli zespół jedenastu kamienic przy Rynku Starego Miasta i przy ul. Nowomiejskiej w Warszawie.

krzem